Những lưu ý quan trọng khi xuất khẩu hàng thủy hải sản

Xuất khẩu thủy hải sản luôn là một trong những ngành mũi nhọn của Việt Nam, đóng góp lớn vào kim ngạch xuất khẩu hằng năm. Tuy nhiên, để đưa các mặt hàng như tôm, cá tra, mực, bạch tuộc, cá ngừ, thủy sản đông lạnh… đến các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc hay Trung Đông, doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt nhiều quy định về chất lượng, kiểm dịch và quy trình logistics. Dưới đây là những lưu ý quan trọng nhất để doanh nghiệp đảm bảo lô hàng thủy hải sản xuất khẩu đạt chuẩn, thông quan thuận lợi và hạn chế rủi ro.

1. Kiểm soát chất lượng thủy hải sản ngay từ đầu nguồn

Chất lượng nguyên liệu là yếu tố sống còn khi xuất khẩu hàng thủy hải sản. Doanh nghiệp cần:

• Lựa chọn vùng nuôi hoặc nguồn khai thác đạt chuẩn, tránh dư lượng kháng sinh, hóa chất.

• Kiểm soát chặt chẽ quy trình nuôi trồng, thu hoạch và sơ chế ban đầu.

• Sử dụng công nghệ bảo quản lạnh ngay sau khi thu hoạch để đảm bảo độ tươi và giữ nguyên chất lượng.

Nhiều thị trường có quy định rất nghiêm ngặt về dư lượng hóa chất, kim loại nặng, chất kháng sinh – nếu vượt mức cho phép, lô hàng có thể bị trả về hoặc cấm nhập khẩu.

2. Đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm theo yêu cầu của từng quốc gia

Mỗi thị trường nhập khẩu áp dụng bộ tiêu chuẩn khác nhau. Doanh nghiệp cần tìm hiểu trước khi xuất hàng để tránh vi phạm:

• EU yêu cầu tiêu chuẩn HACCP, ISO, kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh và truy xuất nguồn gốc.

• Hoa Kỳ yêu cầu tuân thủ FDA, chứng nhận HACCP và thông tin chi tiết về nguồn gốc.

• Nhật Bản có quy chuẩn riêng về dư lượng hóa chất và kiểm soát vi sinh rất chặt chẽ.

• Trung Quốc yêu cầu đăng ký cơ sở sản xuất, ghi nhãn đúng quy định và kiểm soát bao bì.

Nắm rõ tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp chuẩn bị đúng hồ sơ và quy trình sản xuất, tránh gặp sự cố khi thông quan.

3. Kiểm dịch thủy sản – bước bắt buộc khi xuất khẩu

Kiểm dịch thủy sản là thủ tục quan trọng trước khi thông quan. Tùy theo từng loại sản phẩm, doanh nghiệp cần chuẩn bị:

• Giấy chứng nhận kiểm dịch thủy sản

• Chứng nhận an toàn thực phẩm

• Chứng nhận xuất xứ (C/O) nếu cần

• Giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm (Health Certificate)

Việc kiểm dịch giúp chứng minh rằng sản phẩm đạt chuẩn vệ sinh, không chứa mầm bệnh và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế.

4. Lưu ý về bao bì, nhãn mác và cách đóng gói

Bao bì và đóng gói là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm trong quá trình vận chuyển.

Doanh nghiệp cần:

• Sử dụng bao bì đạt chuẩn, chịu được nhiệt độ thấp.

• Đảm bảo nhãn mác rõ ràng: tên sản phẩm, trọng lượng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, mã truy xuất nguồn gốc.

• Dùng thùng carton hoặc bao bì PE, HDPE đạt chuẩn xuất khẩu.

• Đóng gói hút chân không hoặc đông lạnh tùy theo yêu cầu thị trường.

Bao bì tốt giúp bảo vệ sản phẩm, tránh biến dạng hoặc hư hỏng.

5. Chọn phương thức vận chuyển phù hợp

Hàng thủy hải sản thường sử dụng vận chuyển bằng đường biển với container lạnh (reefer) hoặc vận chuyển hàng không cho đơn hàng nhỏ, yêu cầu giao gấp.

Vận chuyển bằng đường biển:

• Tiết kiệm chi phí

• Phù hợp cho hàng đông lạnh số lượng lớn

• Container lạnh duy trì nhiệt độ từ -18 đến -20 độ C

Vận chuyển bằng đường hàng không:

• Thích hợp cho hàng tươi sống, cần đi nhanh

• Chi phí cao hơn nhưng đảm bảo độ tươi ngon

Việc lựa chọn đúng phương thức vận chuyển giúp sản phẩm đến nơi an toàn và đúng thời gian.

6. Lưu ý về hồ sơ xuất khẩu

Bộ hồ sơ xuất khẩu thủy hải sản bao gồm:

• Hóa đơn thương mại (Invoice)

• Phiếu đóng gói (Packing List)

• Vận đơn (Bill of Lading/Airway Bill)

• Chứng nhận kiểm dịch

• Chứng nhận xuất xứ (C/O form phù hợp)

• Chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm

Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ giúp rút ngắn thời gian thông quan và giảm nguy cơ phát sinh chi phí.

7. Theo dõi nhiệt độ container trong suốt quá trình vận chuyển

Việc giám sát container lạnh là yếu tố quan trọng để giữ chất lượng hàng.

• Nhiệt độ phải duy trì ổn định theo tiêu chuẩn

• Hãng tàu cần cung cấp biểu đồ nhiệt độ container

• Đảm bảo không bị mất điện hoặc thay đổi nhiệt độ bất thường

Rủi ro về nhiệt độ có thể làm hư hỏng toàn bộ container hàng.

Kết luận

Xuất khẩu hàng thủy hải sản là lĩnh vực tiềm năng, mang lại giá trị lớn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, để thành công, doanh nghiệp cần nắm rõ các quy định về chất lượng, kiểm dịch, bao bì, phương thức vận chuyển và hồ sơ xuất khẩu. Chuẩn bị đầy đủ các yếu tố trên sẽ giúp lô hàng thủy hải sản thông quan nhanh chóng, giảm rủi ro và tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Xem thêm:

Dịch vụ vận chuyển đường biển hàng Cá Tra đi Thái Lan 

Dịch vụ trucking từ Hà Nội đi Hồ Chí Minh