THỦ TỤC HẢI QUAN CHO HÀNG GẠO XUẤT KHẨU TỪ VIỆT NAM SANG NHẬT BẢN

Xuất khẩu gạo từ Việt Nam sang Nhật Bản là một quá trình phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nhiều quy định khắt khe về kiểm định chất lượng, kiểm dịch thực vật và thủ tục hải quan. Nhật Bản là một trong những thị trường khó tính nhất đối với mặt hàng nông sản, đặc biệt là gạo, vì nước này áp dụng các tiêu chuẩn kiểm soát nghiêm ngặt về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, độ ẩm, hạt hư hỏng và nhiễm khuẩn.

Dưới đây là quy trình thủ tục hải quan xuất khẩu gạo từ Việt Nam đi Nhật Bản, giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tránh sai sót và tối ưu thời gian thông quan.

1. Điều kiện để xuất khẩu gạo sang Nhật Bản

1.1. Doanh nghiệp phải có giấy phép xuất khẩu gạo

Theo quy định của Nghị định 107/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp muốn xuất khẩu gạo cần đăng ký và được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo từ Bộ Công Thương.

1.2. Gạo phải đạt tiêu chuẩn chất lượng theo yêu cầu Nhật Bản

Nhật Bản có những yêu cầu khắt khe về chất lượng gạo nhập khẩu, gồm:

• Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không vượt quá mức cho phép.
• Không nhiễm kim loại nặng như chì, cadmium, thủy ngân.
• Độ ẩm không vượt quá mức quy định (thường <14%).
• Hạt gạo không bị nấm mốc, côn trùng.

1.3. Kiểm dịch thực vật theo yêu cầu của Nhật Bản

Nhật Bản yêu cầu gạo nhập khẩu phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate) do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp.

2. Hồ sơ hải quan xuất khẩu gạo đi Nhật Bản

Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ xuất khẩu để làm thủ tục hải quan. Hồ sơ bao gồm:

1. Tờ khai hải quan xuất khẩu (Khai trên hệ thống VNACCS/VCIS).
2. Hợp đồng mua bán (Sales Contract) giữa doanh nghiệp Việt Nam và đối tác Nhật Bản.
3. Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice).
4. Phiếu đóng gói hàng hóa (Packing List).
5. Vận đơn (Bill of Lading – B/L) do hãng tàu cấp.
6. Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate) do Cục Bảo vệ thực vật – Bộ NN&PTNT cấp.
7. Chứng nhận chất lượng gạo theo tiêu chuẩn Nhật Bản (nếu có yêu cầu).
8. Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O – Certificate of Origin Form AJ hoặc VJ) nếu muốn hưởng ưu đãi thuế quan theo hiệp định thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản.

3. Quy trình làm thủ tục hải quan xuất khẩu gạo sang Nhật Bản

3.1. Kiểm dịch thực vật

• Doanh nghiệp gửi mẫu gạo đến Trung tâm kiểm dịch thực vật để kiểm tra.
• Nếu đạt tiêu chuẩn, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate).
• Nếu không đạt, doanh nghiệp cần xử lý lại lô hàng theo hướng dẫn của cơ quan kiểm dịch.

3.2. Khai báo hải quan điện tử

• Doanh nghiệp thực hiện khai báo tờ khai xuất khẩu trên hệ thống VNACCS/VCIS của Tổng cục Hải quan.
• Hệ thống phân luồng tờ khai:
  • Luồng xanh: Thông quan ngay.
  • Luồng vàng: Hải quan yêu cầu kiểm tra chứng từ giấy.
  • Luồng đỏ: Kiểm tra cả chứng từ và thực tế hàng hóa.

3.3. Mở tờ khai và kiểm tra thực tế hàng hóa (nếu có)

• Nếu tờ khai vào luồng đỏ, doanh nghiệp phải phối hợp với hải quan để kiểm tra thực tế lô hàng.
• Hải quan sẽ kiểm tra về chất lượng, số lượng, bao bì, nhãn mác của lô hàng.

3.4. Lấy lệnh cấp container và vận chuyển hàng ra cảng

• Doanh nghiệp nhận lệnh cấp container từ hãng tàu và điều xe kéo container rỗng về kho đóng hàng.
• Sau khi đóng hàng xong, vận chuyển container đến cảng xuất khẩu (ví dụ: Cảng Cát Lái, Cảng Hải Phòng, Cảng Đà Nẵng…).
• Thực hiện cân trọng lượng container tại trạm cân VGM (Verified Gross Mass) để đảm bảo đúng tải trọng theo quy định quốc tế.

3.5. Thanh toán thuế xuất khẩu (nếu có) và nhận lệnh xuất hàng

• Hiện tại, theo quy định của Nghị định 122/2016/NĐ-CP, thuế xuất khẩu gạo là 0%, nhưng doanh nghiệp vẫn phải kê khai và hoàn tất thủ tục hải quan.
• Sau khi thanh toán các phí hải quan và cảng vụ, hãng tàu sẽ phát hành Vận đơn (Bill of Lading – B/L) cho lô hàng.

3.6. Gửi chứng từ cho đối tác Nhật Bản

• Doanh nghiệp gửi bộ chứng từ gốc gồm: B/L, C/O, Invoice, Packing List, Phytosanitary Certificate cho nhà nhập khẩu tại Nhật Bản để họ làm thủ tục nhập khẩu.

4. Những lưu ý quan trọng khi xuất khẩu gạo sang Nhật Bản

1. Kiểm tra kỹ tiêu chuẩn chất lượng gạo: Nhật Bản có tiêu chuẩn kiểm tra thực phẩm nghiêm ngặt, nếu gạo không đạt yêu cầu, lô hàng có thể bị từ chối nhập khẩu.
2. Chuẩn bị đầy đủ chứng từ: Nếu thiếu bất kỳ giấy tờ nào, doanh nghiệp có thể bị phạt hoặc chậm trễ giao hàng.
3. Lựa chọn phương thức thanh toán an toàn: Đối với xuất khẩu gạo, phương thức L/C (Thư tín dụng) hoặc T/T (Chuyển khoản ngân hàng) là phổ biến nhất.
4. Chú ý đến bao bì và nhãn mác: Bao bì phải đảm bảo độ bền, có thông tin rõ ràng về xuất xứ, hạn sử dụng, thành phần dinh dưỡng bằng tiếng Nhật hoặc tiếng Anh.
5. Đăng ký kiểm dịch thực vật sớm: Để tránh chậm trễ xuất hàng, doanh nghiệp nên làm kiểm dịch thực vật ngay khi chuẩn bị đóng hàng.

Kết luận

Xuất khẩu gạo từ Việt Nam sang Nhật Bản là một quá trình đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ về tiêu chuẩn chất lượng và thủ tục hải quan. Việc hiểu rõ các bước thực hiện, từ kiểm dịch thực vật, khai báo hải quan đến giao hàng cho đối tác, sẽ giúp doanh nghiệp xuất khẩu thuận lợi, tránh các rủi ro về pháp lý và tài chính.

Hy vọng bài viết này giúp các doanh nghiệp nắm rõ quy trình xuất khẩu gạo đi Nhật Bản một cách hiệu quả và đúng quy định.

Xem thêm:

QUY TRÌNH KÉO CONTAINER RỖNG TRONG VẬN TẢI ĐƯỜNG BIỂN

Vận chuyển chuối từ Bình Dương đi cảng Klang