TÀU CHỢ TRONG VẬN TẢI BIỂN LÀ GÌ?

Giới thiệu

Trong ngành vận tải biển, tàu chợ đóng vai trò vô cùng quan trọng và không thể thiếu trong quá trình vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia. Vậy tàu chợ là gì? Chúng hoạt động như thế nào và có những đặc điểm nổi bật gì? Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tàu chợ và giải thích tại sao chúng lại đóng vai trò quan trọng trong ngành vận tải biển.

Định nghĩa tàu chợ

Tàu chợ là loại tàu vận chuyển hàng hóa theo lịch trình cố định và trên các tuyến đường biển định trước. Tàu chợ thường ghé qua các cảng quy định và tuân thủ nghiêm ngặt thời gian giao hàng. Chủ hàng phải tuân thủ thời gian giao hàng lên tàu. Điều này để đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng lịch trình.

Lịch sử và sự phát triển của tàu chợ

Khởi đầu của tàu chợ

Tàu chợ xuất hiện vào giữa thế kỷ 20 khi container hóa trở nên phổ biến. Trước đó, hàng hóa được vận chuyển dưới dạng kiện hàng rời, gây khó khăn trong việc xếp dỡ và quản lý. Container hóa đã mang lại sự thay đổi lớn, giúp quá trình vận chuyển trở nên hiệu quả hơn. Đồng thời, giảm thiểu rủi ro hư hỏng và mất mát.

Sự phát triển và mở rộng

Trong vài thập kỷ qua, tàu chợ đã phát triển cả về kích thước và công nghệ. Các tàu hiện đại ngày nay có thể chở hàng chục nghìn TEU (Twenty-foot Equivalent Unit – đơn vị tương đương với một container 20 feet), với hệ thống quản lý hàng hóa tiên tiến. Từ đó, giúp tối ưu hóa việc xếp dỡ và lưu trữ container.

Đặc điểm của tàu chợ

Khối lượng và loại hàng hóa

Tàu chợ thường chở hàng hóa có khối lượng lớn và nhỏ. Hàng hóa phải được đóng vào container trước khi lên tàu. Điều này đảm bảo việc vận chuyển an toàn và hiệu quả, giúp giảm thiểu rủi ro hư hỏng.

Cấu trúc và thiết kế

Tàu chợ có cấu trúc phức tạp hơn các loại tàu khác. Chúng thường có nhiều boong, nhiều hầm hàng, và nhiều miệng hầm (mỗi tàu có từ 4-5 miệng hầm). Trọng tải trung bình của tàu chợ vào khoảng từ 10.000 đến 20.000 tấn, tốc độ trung bình từ 17 đến 20 hải lý, và thường được trang bị cần cẩu loại 2.5-7 tấn.

Hệ thống quản lý và điều kiện chuyên chở

Điều kiện chuyên chở trên tàu chợ do các hãng tàu quy định và được in sẵn trên vận đơn đường biển để phát hành cho người gửi hàng. Theo phương thức thuê tàu chợ, vận đơn đường biển không chỉ điều chỉnh mối quan hệ giữa người chuyên chở và người gửi hàng, mà còn điều chỉnh mối quan hệ giữa người chuyên chở và người nhận hàng.

Thuê tàu chợ

Khái niệm thuê tàu chợ

Thuê tàu chợ, hay còn gọi là lưu cước tàu chợ (liner booking), là quá trình chủ hàng (shipper) yêu cầu chủ tàu (ship owner) cung cấp một chỗ trên tàu để vận chuyển hàng hóa từ cảng đi đến cảng đích. Hãng tàu sẽ giao container rỗng cho chủ hàng hoặc người xuất khẩu để đóng hàng vào container trước khi vận chuyển.

Thuật ngữ liên quan

• Carrier: Người vận tải, hãng tàu.
• Shipper: Người gửi hàng, người xuất khẩu, người bán.
• Consignee: Người nhận hàng, người nhập khẩu, người mua.
• Forwarder: Đại lý mua bán cước, thường mua cước của hãng tàu để bán lại cho người thuê tàu.

Forwarder đóng vai trò quan trọng trong việc gom hàng lẻ (LCL – Less than Container Load) và bán lại cho các chủ hàng không đủ hàng để thuê nguyên container (FCL – Full Container Load). Một số hãng tàu lớn như Evergreen Lines còn lập ra các công ty forwarder của riêng mình, chẳng hạn như Evergreen Logistics, để cạnh tranh trong thị trường hàng lẻ.

Ưu và nhược điểm của phương thức thuê tàu chợ

Ưu điểm

Số lượng hàng hóa không hạn chế. Chủ hàng có thể vận chuyển bất kỳ số lượng hàng hóa nào mà không bị giới hạn.

Đơn giản hóa thủ tục. Việc bốc dỡ hàng hóa thường do chủ tàu đảm nhận, giúp đơn giản hóa các thủ tục cho chủ hàng.

Lịch trình cố định. Tàu chợ chạy theo lịch trình đã định trước, giúp chủ hàng dễ dàng tính toán và lập kế hoạch kinh doanh.

Tính toán chi phí dễ dàng. Dựa vào biểu cước, chủ hàng có thể tính toán trước chi phí vận chuyển.

Thủ tục thuê tàu đơn giản. Chủ hàng có thể đặt trước chỗ thuê tàu qua điện thoại hoặc internet, thủ tục nhanh chóng và tiện lợi.

Nhược điểm

Cước phí cao. Cước thuê tàu chợ trên một đơn vị hàng hóa thường cao hơn cước thuê tàu chuyến do đã bao gồm cả chi phí xếp dỡ.

Hạn chế về điều kiện chuyên chở. Chủ hàng không thể tự do thỏa thuận các điều kiện chuyên chở mà phải chấp nhận các điều kiện in sẵn trong vận đơn.

Thiếu linh hoạt. Phương thức thuê tàu chợ không linh hoạt nếu cảng xếp hoặc dỡ nằm ngoài hành trình quy định của tàu.

Kết luận

Tàu chợ đóng vai trò quan trọng trong vận tải biển và thương mại toàn cầu. Với khả năng chở hàng lớn, chi phí vận chuyển thấp và tính hiệu quả cao, tàu chợ giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và thúc đẩy sự phát triển kinh tế toàn cầu. Mặc dù còn đối mặt với nhiều thách thức, nhưng với sự phát triển của công nghệ và xu hướng hợp tác quốc tế, tàu chợ sẽ tiếp tục đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành vận tải biển và thương mại toàn cầu.

Xem thêm: Vận chuyển đường biển từ Hồ Chí Minh đến Cảng Westport

Xem thêm: Những Đóng Góp Khoa Học Của Kính Thiên Văn Dưới Nước Lớn Nhất Châu Â

Xem thêm: Vận chuyển hàng hóa từ Đồng Tháp đi Cảng Los Angeles